Ресми емес аударма
АШЫҚ АСПАН КЕЛІСІМШАРТЫ ТУРАЛЫ МӘЛІМДЕМЕ
Пагуош. 24 мамыр, 2020 жыл. Еуропа, Ресей және НАТО
Ашық аспан келісімінен кейінгі жаңа START-тің тағдыры қандай?
(START - Стратегиялық шабуыл қаруын одан әрі азайту және шектеу жөніндегі шаралар туралы келісім)
Президент Эйзенхауэр бастапқыда Ашық аспан шарты бойынша қарусыздандырылған әуе бақылауларына әскери күштер мен операциялардың ашықтығын арттыруға және күтпеген жерден шабуылдың қаупін азайтуға мүмкіндік беру туралы ұсыныс жасады. Тағы бір республикалық президент Джордж Буш бұл идеяны жандандырып, 1992 жылы 24 наурызда қол қойылған келісім туралы келіссөздер жүргізді. Шарт 2002 жылы оған қол қойған 35 елмен, оның ішінде негізінен НАТО және (бұрынғы) Варшава келісімінің мүшелерімен күшіне енді.
Енді республикашылдың соңғы президенті Дональд Трамп Ресей шартты бұзды деп айыптап, АҚШ-тың келісімнен шығатынын мәлімдеді. Шартқа қатысушы тараптардың ешқайсысы одан бас тартуға негіз жоқ деп санайды және Американың НАТО одақтастары оны сақтауға тырысады. АҚШ-тың бұл жаңа әрекеті қаруды басқару жүйесін бөлшектеуге тағы бір қадам жасады.
Президент Трамп қазірдің өзінде 1987 жылы президент Рейган мен президент Горбачев қол қойған INF (ядролық күштер арасындағы аралық келісім) шартынан шықты. Келесі маңызды мерзім - бұл 2021 жылдың ақпан айында аяқталатын жаңа START келісімінің мерзімін ұзарту. Қаруды бақылау туралы келісімдер жүйесінің құлдырауының күрт зардаптарын асырып айту мүмкін емес. Мәскеу мен Вашингтон арасындағы ядролық қатынастардағы жалғыз шектеуді сақтау үшін бәрін жасау керек. Шарттың талаптарына сәйкес жаңа START келісімінің қолданылу мерзімін 2021 жылдың ақпан айынан кейін ұзарту өте қажет.
Серхио Дуарте, Пагуош президенті
Паоло Котта Рамусино, Пагуоштың Бас хатшысы
Стивен Миллер, Пагуоштың атқарушы кеңесінің төрағасы